یک اجرا از آرش عباسزاده

یکی از آخرین شعرهای ساجده کشمیری

لا شه کاف لا درد حرف در افتاد

آی رنج میخ در صدای چکش

در سر انگشتی پوست شده گیره گیره می گردد در جا رد اثری انگشت تماس بندازد

بر خورد کند

دو تا شیم از دور تا یکی     همی یکی یکی تویی

جهان رد صدای کلمه ی تو ماست

زا ریده  زاری زیر سنگ رها     زیر در غلت رها

گفتگو با آیدین آغداشلو

روزنامه شرق در شماره امروز گفتگویی بسیار جالب انجام داده با آیدین آغداشلو در خصوص هنر مرمت و سال های پس از انقلاب موزه رضا عباسی که پیشنهاد می کنم مطالعه کنید.این نقاشی از مجموعه "خاطرات انهدام" اثر آیدین آغداشلو است که در آن تصویری از مادر این هنرمند را نشان می دهد.

سکته قلبی احمد نادعلیان

متاسفانه با خبر شدیم که احمد نادعلیان هنرمند سرشناس هنر محیطی دچار سکته قلبی شده اند،این هنرمند سابقه همکاری با هنرمندان هرمزگانی را دارد،او یک پایگاه هنری در جزیره هرمز بنا کرد که هر ساله تعداد زیادی از علاقمندان از سراسر کشور در این پایگاه گرد هم جمع می شوند.

با آرزوی سلامتی ویژه برای این هنرمند محترم و بازگشت به محیط برای ادامه فعالیت های هنری.

شهاب آب روشن مهندس پل بین فیس بوک و نگارخانه مرحوم گرمساری

بحث در مورد اثر هنری "عطسه های یک تلفن همراه" فراتر از یک نمایشگاه عکس است،وقتی به پوستر این اثر توجه کنیم،مشحص می شود که خود صاحب اثر  _ شهاب آبروشن _ هم اشاره نکرده است که مخاطب قرار است یک نمایشگاه عکس را تماشا کند،تجربه ای که این فیلمساز با ما در میان گذاشت،پل ارتباطی بود میان دنیای مجازی و دنیای واقعیت.

شهاب آبروشن فیلمساز جوان هرمزگانی و دانشجوی ادبیات نمایشی دانشگاه هنر تهران در آخرین اثر هنری خود که در نگارخانه مرحوم گرمساری با مخاطب در میان گذاشت،دست به یک تجربه نو زد.او عکس هایی را که با موبایل خود گرفته بود در قطع کوچک و به همراه یک خاطره به تماشا گذاشت.

حضور ناگهانی یک خاطره یک بخش از زندگی خصوصی هنرمند در کنار عکس، مخاطب را بیشتر یاد صفحه های مجازی،مثل فیس بوک یا تویتر می انداخت،ناگفته نماند که خود عکس ها هم از کیفیت بسیار خوبی به لحاظ فنی برخوردار بودند.

اما سوال، آب روشن در این اثر هنری به دنبال چیست؟ من می خواهم کمی حدس بزنم،خالق این عطسه ها تاکید دارد که همه چیز ساده و تا حد ممکن به صورت خودمانی با مخاطب در میان گذاشته شود،پوستر اثر یک چوب لباسی را نشان می دهد که یک حوله خیس روی آن قرار گرفته است،این به نظر من اولین تاکید هنرمند است است برای کشاندن مخاطب به یک فضای صمیمی،وقتی وارد نگارخانه شدیم موسیقی آرام و به نظر من عاشقانه ای در حال پخش شدن بود و اما دلیل اصلی،حضور جملات ساده و خودمانی که به صورت خاطره در کنار هر عکس قرار داشت.

من با دیدن هر عکس و خواندن هر جمله احساس می کردم شهاب آبروشن در کنار من است و دارد در مورد روزی که عکس ها را گرفته برای من توضیح می دهد،انگار داریم یک آلبوم عکس را با هم مرور می کنیم.

بیایید کمی از فضای این اثر هنری پرت شویم به بیرون،حالا دیگر چند سالی است که فیس بوک و تویتر و وبلاگ و... به بخش مهمی از زندگی ما دهه شصتی ها تبدیل شده به طوری که همه ما ساعت زیادی از زندگی روزانه خود را در این دنیای شیشه ای می گذرانیم،خود من دیگر دلم برای خیلی از دوستانم تنگ نمی شود چون احساس می کنم هر روز آنها را می بینم.

اما کم کم صدای مخالفت و شورش و گلایه شنیده می شود،در بین خود ما بارها این جملات شنده شده." خسته شدیم از این دنیای مجازی" یا "بابا بیاید یک واقعی باشیم" یا "ما غرق شدیم تو این دنیای خیالی" یا " فکر کنم دیگه وقتش رسیده که بکشیم بیرون" آیا شهاب آبروشن در بهترین حالت ممکن می خواهد در این اثر هنری تجربه یک زندگی واقعی و زندگی مجازی را با ما درمیان بگذارد؟ آیا او به این نتیجه رسیده که دیگر نمی شود از فیس بوک و بلاگ و توییت و گوگل پلاس خلاص شد و یک زندگی بدون اینترنت را تجربه کرد؟ و می خواهد بگوید که گلایه ها بی فایده است؟

به هر حال دنیا به شدت در حال تغییر است مثل خود من که 8 سال پیش موبایل نداشتم اما حالا وبلاگ هم دارم.در خصوص این نمایشگاه دوست دارم بیشتر نشست برگزار شود.

از هیتلر به آبروموویج از گاندی به احمد کارگران.

اسلاوی ژیژگ فیلسوف و نظریه پرداز ساکن آمریکا معتقد از که گاندی به مراتب از هیتلر خشن تر است.او می گوید:"جنایات هیتلر از روی ترس و حقارت بوده. او چون از ذره‌ای تغییر در روابط تولید می‌ترسید به کشتار دست می‌زده و به قول مارکسیست‌های قدیمی مشکلش چگونگی نجات سیستم سرمایه‌داری بوده. او می‌گوید با این تعریف، گاندی از هیتلر خشن‌تر بوده چون لااقل در برابرماشین استعماری انگلیس ایستاد و آن را به زانو در آورد".

احمد کارگران نقاش و هنرمند ساکن بندرعباس چند روز پیش اجرایی داشت با نام "گفتگو پرفورمنس" که من را یاد اجرای " ریتم صفر" اثر مارینا آبراموویچ انداخت.در آغاز توضیح کوچک در خصوص این دو اجرا.

ریتم صفر آبروموویچ در سال 1974 میلادی در اروپا اجر شد در این اثر هنرمند 72 وسیله عادی و خشن مثل عسل،رژ لب،اسلحه،اره،چاقو و... در اختیار تماشگران می گذارد و از آنها می خواهد هر بلایی که می خواهند بر سر او بیاورند،اجرا با نقاشی بر روی صورت مارینا آبروموویج آغاز می شود و پس از 9 ساعت وقتی یکی از تماشگران اسلحه پر را روی سر او می گیرد به پایان می رسد.

گفتگوی پرفورمنس احمد کارگران در پلاتو تاریک در بندرعباس، جنوب ایران اتفاق می افتد،مخاطب یک میز بزرگ و کشیده را می بیند و احمد کارگران را که با پارچه ای سیاه چشمانش را بسته است،او از تماشگران می خواهد که پشت میز یعنی دقیقا روبروی خودش بیایند و هر سوالی که می خواهند از او بپرسند،کارگران تاکید می کند که مخاطب می تواند خصوصی ترین سوالات را با او در میان بگذارد و او قول می دهد که با صداقت پاسخ دهد،اجرا یک ساعت به طول انجامید و در میان سوال های عادی،خصوصی ترین پرسش ها از احمد کارگران پرسیده شد و او پاسخ داد،برخی سوالات شخصی باعث ناراحتی تماشگران می شد و عکس العمل های متفاوتی نشان می دادند.

حالا با الهام از نظریه ژیژگ به نظر می آید که عملی که کارگران به او دست زده است به مراتب از مارینا آبروومویج خشن تر است،بازی عجیبی که احمد کارگران با روح خودش انجام داد،پلاتو تاریک را به یک پالایشگاه تبدیل کرده بود،انگار با هر سوال سختی که پرسیده می شد تماشگران هم این سوال ها با خودشان مرور می کردند.

اگر چه پلاتو تاریک بود و به غیر از چهره احمد کارگران چیزی دیده نمی شد اما فضا موجود بعد از هر سوال سخت، بیشتر شفاف تر می شد،در واقع به نظر می آمد که همه در تنهایی دارند حرف های را که جسارت گفتنش را به کسی ندارند با خود مرور می کنند.

اگر چه اجرای خشن مارینا آبروموویج بعدها با تعریف ها دیگر آزارانه و خود آزاری افراطی تعبیر شد اما مخاطب در اجرای احمد کارگران با یک نوع خالی شدن و بی رنگ شدن درونی روبرو می شود،البته ناگفته نماند که اجراهای عریان و خشن آبروموویچ تحت تاثیر حنگ های خونین اروپا مخصوصا صربستان آن زمان شکل می گرفته.

در پایان معتقدم که این خشونت ناب درونی که احمد کارگران به وجود آورد برای مخاطب ماندگارتر از زخم هایی است که مارینا آبروموویج به وجود آورده،زخم ها بدن بعد از مدتی ترمیم می شود اما خشونت کلامی که کارگران خلق کرد تازه در درون مخاطب در حال شکل گیری است،خشونتی که بدون خون ریزی در پایان به یک آرامش درونی ختم می شود.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

نقل و قول های این مطلب از ماهنامه" مهرنامه" و روزنامه اعتماد.

وبلاگ جغد بندری هم اشاره دقیقی دارد به این احرا،کلیک کنید.